На 23 април ЕПИ организираше меѓународна конференција во Собранието на Република Северна Македонија насловена како „Поврзување на политиката и практиката: Зајакнување на парламентарниот надзор во промоција и заштита на човековите права“. Конференцијата собра на едно место пратеници и собраниска служба, претставници на граѓанското општество и меѓународни експерти за да се дискутира парламентарниот надзор на човековите права, како клучна улога на Собранието во процесот на пристапувањето на Северна Македонија во ЕУ и демократското владеење.
Директорката на ЕПИ, Симонида Кацарска ја отвори конференцијата, претставувајќи го проектот финансиран од ЕУ со кој ЕПИ работи на зајакнување на парламентарниот надзор над човековите права, нагласувајќи ја потребата за соработка на институциите и граѓанските организации. Африм Гаши, претседател на Собранието на Северна Македонија, ги поздрави учесниците, нагласувајќи ја должноста на Собранието да ги усогласи политиките за правата на граѓаните со цел враќање на довербата на јавноста и унапредување на интеграцијата во ЕУ. Насер Зибери, Народен правобранител на Северна Македонија, ја истакна улогата на неговата институција во промовирањето на човековите права и повика на поцврсти врски со Собранието, повикувајќи на брзо усвојување на Законот за Народниот правобранител за да се зголеми ефикасноста и да се обезбеди статус „А“ во ОН. Марина Димовска, генерална секретарка на Собранието, ја истакна улогата на собраниската служба во поддршката на ефективно следење на човековите права, додека Бен Нупнау, заменик шеф на делегацијата на ЕУ во Северна Македонија, истакна дека човековите права се основни за пристапувањето во ЕУ, повикувајќи го граѓанското општество активно да ги надгледува властите и себе. Рита Колумбија, постојана координаторка на ОН во Северна Македонија, ја потврди посветеноста на ООН, по повод 80-годишнината од основањето, да ги поддржи напорите на земјата за човекови права.
Првиот панел, модериран од Беба Жагар, истражувачка во Институтот за европска политика, истражи како парламентите можат да ги искористат меѓународните механизми како што е Универзалниот периодичен преглед (УПП). Панелистите беа Јована Тренчевска, пратеничка во Собранието и член на Постојаната анкетна комисија за човекови права на Северна Македонија; Елена Кузмановска Биондиќ, државна секретарка во Министерството за надворешни работи и надворешна трговија на Северна Македонија; Елена Михајлова Стратилати, редовна професорка по меѓународно јавно право на Правниот факултет „Јустинијан Први“ во Скопје; Софија Гурули, виша програмска офицерка во Меѓународниот институт за демократија и изборна помош (International IDEA); и Иван Новосел, програмски директор во Куќата за човекови права во Загреб, Хрватска. Дискусијата се фокусираше на континуирано следење на препораките на УПП, за што е потребна парламентарна акција како донесување закони или ратификување договори. Беше покрената загриженост за легислативните назадувања, како што е отстранувањето на „родовата еднаквост“ од законите за образование и површните одговори на парламентарните прашања за човековите права.
Вториот панел, модериран од Ардита Вејсели, истражувачка во Институтот за европска политика, разговараше за практични чекори за зајакнување на улогата на Собранието за унапредување на човековите права преку партнерства. Панелистите беа Жаклина Пешевска, пратеничка и претседателка на Комисијата за еднакви можности во Северна Македонија; Златко Атанасов, од Парламентарниот институт на Собранието на Северна Македонија; Мона М’Бикај, извршна директорка на UPR Info во Женева; и Исмаил Камбери, поранешен член на Комисијата за спречување и заштита од дискриминација. Панелот го истакна порастот на јавните расправи кои водат до законски измени и кампањи за промовирање на правата на жените, и покрај тековните родови разлики на пазарот на трудот. Предизвиците вклучуваа имплементација на акциони планови, справување со говорот на омраза и обезбедување независност на телата како Комисијата за спречување и заштита од дискриминација. Беше нагласен процесот на УПП, при што 50% од препораките бараат парламентарна акција, што бара механизам за следење за одговорност. Беше изразена загриженост за ограничената независност на Собранието, честопати дејствувајќи како продолжена рака на владата, особено во буџетските одлуки.
Конференцијата ја истакна клучната улога на Собранието во премостувањето на политиката и практиката за поддршка на човековите права. Се повика на проактивен надзор, посилни институционални капацитети и подлабока соработка со граѓанското општество и меѓународните тела. Со решавање на законодавните и системските празнини, Северна Македонија може да ги унапреди своите цели за пристапување во ЕУ и да обезбеди човековите права да останат централни за нејзината демократска агенда.
